Sayıları günden güne artan bazı Instagram butiklerinin bio’larında “iade yok” yazabiliyor. Bir internet sitesinden aldığınız ürünü değiştirmek mümkünken bu butiklerin böyle bir şart koşmalarının ardındaki neden nedir?
Tüketicinin, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Madde 48 uyarınca 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkı mevcuttur.
Peki Instagram butikleri buna rağmen neden müthiş bir öz güvenle “iade yok” yazabiliyorlar? Hukuk bu konuda ne diyor?
İlk olarak “cayma hakkı”nın detaylarına değinelim:
Sözleşmenin kurulmasından malın teslimine kadar olan süre içinde de bu 14 günlük cayma hakkı tüketici tarafından kullanılabilir. Eğer mesafeli satış sözleşmesine ilişkin olarak satıcı ön bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirmez ise cayma hakkı süresi 1 yıla çıkmaktadır.
Ancak cayma hakkının bazı istisnaları bulunmaktadır. Örneğin, çabuk bozulabilen ve son kullanma tarihi geçebilecek mallar ya da tüketicinin istekleri veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara, lisanslara veya dijital ürünlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde cayma hakkı kullanılamamaktadır.
Cayma hakkının kullanımı için satıcı veya sağlayıcıya yazılı olarak bildirim yapılması yeterlidir.
Cayma hakkının kullanılması durumunda tüketici, malı 10 gün içinde satıcının belirtmiş olduğu kargo firması ile ücretsiz olarak iade etmeli ve satıcı da 14 gün içinde bedel iadesini yapmalıdır. Tüketici, cayma süresi içinde malı, işleyişine, teknik özelliklerine ve kullanım talimatlarına uygun bir şekilde kullandığı takdirde meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu değildir.
Ayrıca satıcı, siparişini taahhüt ettiği süre içinde yerine getirmek zorundadır. Mal satışlarında bu süre 30 günü geçemez. Aksi takdirde tüketici herhangi bir cezai şart ödemeksizin sözleşmeyi feshedebilecektir. Bu tür uyuşmazlıkların çözümü için uyuşmazlık miktarına göre tüketici ilçe hakem heyetleri, il hakem heyetleri veya tüketici mahkemelerine başvurmak gerekmektedir.
Şimdi sadede gelelim: Instagram butiklerinden alınan ürünleri iade etmek neden zordur?
Çünkü fatura kesmiyorlar, daha doğrusu bunu talep eden insan sayısı çok az. Ürünü satın aldığınıza dair fatura, belge olmayınca maalesef ispat sorunu doğuyor. Hukuksuz bir satış olduğu için siz de bu butiklerden ürün alarak söz konusu hukuksuzluğu desteklemiş oluyorsunuz.
Bir nevi ikinci el ürün almak gibidir.
Bu durumda ürün elinize ulaşmadan asla ödeme yapmamanız gerekiyor, kapıda görüp denedikten sonra ödemeyi yapmalısınız. Yine de daha önce belirttiğimiz gibi, kapıda ödeme imkanı olsa dahi fatura kesmeyen bir satıcıdan asla ürün alınmamalıdır.
Ürünü almadan ödeme yaptığınız takdirde ayakkabı çıkmasını umduğunuz kutudan salatalık çıkabilir. Belki onu bile göndermeyebilirler.
Devlet bu hukuksuzluk karşısında neden adım atmıyor?
Aslında adım atıyor. Bu kişiler çok fazla ve serbest hareket ediyorlar. Ticaret Bakanlığı ve Maliye bu kişileri takip ediyor fakat nereye kadar yetişebildikleri meçhul. Butik satıcılar vergi de vermedikleri için devlet genellikle onları buradan yakalamaya çalışıyor.
