Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Vikipedi'nin Türkiye'de erişim sorunu yaşaması sonucunda bu yasağın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne uyumlu olduğunu kanıtlaması için Türkiye'ye ekim ayının sonuna kadar bir müddet verdi. Wikimedia Vakfı'nın Ankara'ya karşı dava başvurusunu hızlandırılmış prosedürle sürece koyan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, ispat için 31 Ekim 2019 tarihini gösterdi.
İfade ve medya özgürlüğü konusunda Türkiye'den gelen davaları öncelikli kategorisinde, hızlandırılmış prosedürle sürece koyan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Vikipedi için de misal bir süreç uyguladı. ABD Merkezli Wikimedia Vakfı'nın Vikipedi ismine Ankara'ya karşı açtığı davada Türk Hükümeti ve davacı tarafa sorular yöneltildi. Sorulan sorular aracılığıyla yasak önleminin 'meşruluğu', 'zorunlu bir toplumsal muhtaçlığa karşılık gelip gelmediği' ve 'hedeflenen legal emellerle orantılılığı' mevzuları incelendi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, temmuz ayının başında dava başvurusunu Türkiye'ye bildirim etti ve savunma için 31 Ekim tarihine kadar bir mühlet verildi. Tarafların karşılıkları doğrultusunda gerekli görülmesi durumunda Strasbourg'da bir duruşma daha düzenleneceği belirtildi. Bu duruşmada milletlerarası basın kuruluşlarının da bulunacağı söylentiler ortasında.
Vikipedi yasağı nasıl gelmişti
Vikipedi'nin sitesine olan erişim “Türkiye’yi çeşitli terör kümeleriyle tıpkı düzlemde ve iş birliği halinde göstermeye çalışan içerikler” sebebiyle 20 Nisan 2017 tarihinde yasaklanmıştı. 5 Mayıs 2017 tarihinde Wikimedia Vakfı yasağa itiraz etmiş lakin itiraz reddedilmişti.
Vikipedi yasağının gerekçeleri
Mahkemeye yapılan itiraz sürecinde, iki farklı makalede Türkiye'ye ilişkin olan kısımların ortaya çıktığı görülmüştü. İngilizce yayınlanan makalelerin biri 'Foreign Involvement in the Syrian Civil War' (Suriye İç Savaşına Yabancı Müdahalesi), başkasıysa 'State-sponsored Terrorism' (Devlet Dayanaklı Terörizm) isimli makalelerdi. Bu makalelere ait gerekçeli kararında mahkemenin sözü şu halde olmuştu:
“İki farklı URL adresinde bulunan ve talebe bahis edilen içeriklerde, ‘Türkiye Cumhuriyeti devletinin, Suriye’de yaşanan iç savaşı başlatanlardan olduğu, terör örgütlerini desteklediği, silah yardımında bulunduğu’ üzere memleketler arası platformda ve ülke içerisinde saygınlık ve prestijini zedeleyecek, terörü destekleyen bir devlet olduğu izlenimi verecek derecede haksız nitelikte atağın bulunduğu anlaşılmıştır.”
Bunun akabinde Türkiye'de Vikipedi'ye erişimin yasaklandığıysa kararda bulunan “Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığınca BTK’ya başvurulmuş, fakat talebe mevzu URL adreslerinin şifreli olması nedeniyle teknik olarak erişimin engellenmesi mümkün bulunmadığından, internet sitesinin tamamına yönelik erişimin engellenmesi kararı verilmiş, hakimliğimizce de bu karar yerinde bulunduğundan onaylanmıştır” ifadeleriyle açıklanmıştı.
