Bugün sosyal medya kullanıcılarının kafasını karıştıran görselde lacivert-mavi bir elbise ile sarı-beyaz elbisenin aslında “aynı” renk görünüyordu. Aslında herhangi bir optik illüzyon bulunmayan bu görseldeki “denk gelişi” nedenleriyle açıkladık.
Gün geçmiyor ki sosyal medyada bir fotoğraf, resim ya da video gündem olmasın. Denk gelmeyenler için konuyu açıklamak gerekirse; videoda lacivert-mavi elbisenin bir kısmı photoshop ile kırpılıyor ve sarı-beyaz elbisenin üstüne getirilerek aslında aynı renk olduğu gösteriliyordu.
Video, çizim tekniklerine hakim olmayan kişilerin haklı olarak kafasını karıştırdı. Hatta bazı popüler hesaplar videoyu “beynimiz bize oyun oynuyor” açıklamasıyla paylaştı. Ancak işi aslı son derece basit ve ortada bir optik ilizyon olduğunu söylemek abartı olur.
Viral olan video şu şekilde:
Her şeyden önce; bunun bir fotoğraf değil bir sanatçı tarafından ortaya konmuş bir çizim olduğunu hatırlatalım. Sanatçılar; geceyle gündüzü, aydınlıkla karanlığı ayırt etmek için renklerle oynarlar. Bir örnek vermek gerekirse; çizimde gece, mavi ışıkla özdeşleştirilir. Bu nedenle normalde beyaz olan bir nesne, geceleri açık mavi tonda renklendirilir. Kırmızı nesneler mora, mavi nesnelerse laciverte yaklaştırılır.
Her şeyin açıklaması: Mavi saçlı Cedric
Yukarıdaki karşılaştırmalı görselde, Cedric adlı çizgi filmden iki sahne yer alıyor. Normal şartlarda sarışın olan Cedric’in gece sahnelerinde daha kahverengi bir cilt tonuna ve mavi renk saçlara sahip olduğunu görüyoruz. Çizgi filmi izlerken muhtemelen hiçbirimiz “Neden saçları mavi?” diye sorgulamadık çünkü hepimiz bunun Ay ışığı ile ilgili olduğunu biliyorduk.
Işığı ve gölgeyi vurgulamak için aynı renkler kullanıldı
Şimdi bu bilgileri elbise çizimi ile birleştirelim. Evet, soldaki elbise lacivert-mavi, sağdaki elbise ise sarı-beyaz. Ancak duvardaki açık ve koyu renk alanlara baktığımızda lacivert-mavi elbisenin yer aldığı sarı ok ile işaretlenen alana sarı ışık düştüğünü, sarı-beyaz elbisenin yer aldığı kırmızı okla işaretlenen dikdörtgen alana ise gölge düştüğünü görüyoruz.
Çizer, lacivert-mavi elbisenin sarı ışık düşen bölgesini vurgulamak için bu bölgede daha açık tonlarda ve sarıya yakın renkler kullanmış. Sarı beyaz elbisenin gölge düşen alanını vurgulamak için ise yukarıdaki Cedric örneğinde olduğu gibi daha koyu ve maviye yakın renkler kullanılmış. Sonuç olarak da videoda gördüğümüz gibi iki elbisede aynı renklerin kullanıldığı bir görsel ortaya çıkmış.
Renkler aynıysa, neden farklı olduklarını düşünüyoruz?
Aslında bu sorunun yanıtı, “gerçek” dediğimiz şeyi nasıl yorumladığımızla ilgili. Yukarıdaki örnekte de görebileceğiniz üzere beyaz renk, düşük ışıkta gri görünür. Tam tersi şekilde siyah tişört de yüksek ışık altında gri görünür. Ancak yüksek ya da düşük ışığın bilincinde olduğunuzdan siyah renk ile beyaz rengin aslında aynı olmadığını bilirsiniz.
Bu durum, viral olan videoda da aynı şekilde geçerli. Sarı-beyaz elbisenin gölgedeki kısmı mavi olmasına rağmen onun aslında sarı-beyaz olduğunu, lacivert-mavi elbisenin ışık altındaki kısmı sarıya yakın olmasına rağmen de onun aslında lacivert-mavi olduğunu bildiğiniz iki için elbisenin yarısı aynı renk olmasına rağmen farklı olduklarını biliyorsunuz.
