Bir müddettir ülke gündemini meşgul eden toplumsal medya düzenlemeleri yasalaşma yolunda ilerliyor. Son olarak yeni düzenlemeler TBMM’nin ilgili kurulunda kabul edildi.
Sosyal medya düzenlemesi TBMM komitesinden geçti
İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Hatalarla Uğraş Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Adalet Kurulunda kabul edildi.
Teklifle, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Cürümlerle Uğraş Edilmesi Hakkında Kanun’a “sosyal ağ sağlayıcı” halinde yeni bir tanımlama getiriliyor.
Bu kapsamda kullanıcıların internet ortamında toplumsal etkileşim emeliyle metin, manzara, ses, pozisyon üzere içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine yahut paylaşmalarına imkan sağlayan gerçek yahut hükmî şahıslar, toplumsal ağ sağlayıcı olarak tanımlanacak.
İdari para cezaları, muhatabın yurt dışında bulunması halinde Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu (BTK) tarafından direkt doğruya muhataba, internet sayfalarındaki irtibat araçları, alan ismi, IP adresi ve gibisi kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerinden elektronik posta yahut başka irtibat araçlarıyla da bildirilebilecek.
Bu bildirim, Tebligat Kanunu’na nazaran yapılan tebligat kararında olacak. Bu bildirimin yapıldığı tarihi izleyen 5. günün sonunda tebligat yapılmış sayılacak.
Teklifle, yükümlülüğünü yerine getirmeyen yer sağlayıcılarına, caydırıcılığın sağlanması için verilecek idari para cezası artırılacak. Bu kapsamda yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan yahut yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında, 10 bin liradan 100 bin liraya kadar verilebilen idari para cezası, 1 milyon liradan 10 milyon liraya kadar artırılacak.
Düzenlemeyle, cürüm oluşturan kısmi içeriğin çıkarılmasının mümkün olduğu durumlarda, erişimin engellenmesi kararı yerine içeriğin çıkarılması kararının verilmesi imkanı sağlanarak, birebir internet sitesinde yer alan ve cürüm oluşturmayan içerikler tarafından söz ve haber alma özgürlüğü daha da garantili hale getirilecek.
İçeriğin çıkarılması kararları, erişim sağlayıcılar tarafından değil içerik ve yer sağlayıcılarca yerine getirilebileceği için bu kararlar, içerik ve yer sağlayıcılarına bildirilerek gereğinin yerine getirilmesi istenecek.
Kişilik hakları için aktif koruma
Kişilik haklarının ihlal edilmesi halinde İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Cürümlerle Gayret Edilmesi Hakkında Kanun’un, erişimin engellenmesi kararı verilmesini düzenleyen kararı tarafından de içeriğin çıkarılması kararı verilebilecek.
Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcıya gönderilen içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi kararının gereği en geç 4 saat içinde ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilecek.
İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talep etmesi durumunda hakim tarafından, başvuranın isminin, ihlale bahis internet adresleriyle ilişkilendirilmemesine karar verilebilecek. Kararda, Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından hangi arama motorlarına bildirim yapılacağı da yer alacak.
Böylece arama motorları tarafından müracaatçının ismi ile ihlale mevzu içeriğin ilişkilendirilmemesi sağlanarak kişilik haklarının daha aktif korunması sağlanacak.
Yeni hukuksal yükümlülükler
Teklife nazaran, Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcı, en az 1 kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirleyecek. Bu kişinin bağlantı bilgilerine basitçe görülebilecek ve direkt erişilebilecek formda internet sitesinde yer verilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı bu kişinin kimlik ve bağlantı bilgilerini BTK’ya bildirecek. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması mecburî olacak.
Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen toplumsal ağ sağlayıcıya, BTK tarafından bildirimde bulunulacak. Bildirimden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde toplumsal ağ sağlayıcıya, BTK Lideri tarafından 10 milyon lira idari para cezası verilecek.
Verilen idari para cezasının bildirisinden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde 30 milyon lira daha idari para cezası verilecek.
Reklam yasağı ve internet bant genişliğinin daraltılması
İkinci kere verilen idari para cezasının bildiriminden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Lideri tarafından Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve hukukî bireylerin ilgili toplumsal ağ sağlayıcısına yeni reklam vermesi yasaklanacak. Bu kapsamda yeni mukavele kurulamayacak ve buna ait para transferi yapılamayacak.
Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren 3 ay içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Lideri, toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek.
Başvurunun kabulüne ait hakim kararının uygulanmasından itibaren 30 gün içinde kelam konusu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Lideri, toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına kadar daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek.
Hakim ikinci müracaat üzerine vereceği kararında, yüzde 50’den düşük olmamak kaydıyla, sunulan hizmetin niteliğini de dikkate alarak daha düşük bir oran belirleyebilecek. Bu kararlara karşı BTK Liderince itiraz yoluna gidilebilecek.
Hakim tarafından verilen kararlar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderilecek. Kararların gereği, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilecek.
Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi halinde, verilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilecek, reklam yasağı kaldırılacak ve hakim kararları bizatihi kararsız kalacak.
İnternet trafiği bant genişliğine yapılan müdahalenin sona erdirilmesi için erişim sağlayıcılara BTK tarafından bildirim yapılacak.
48 saat içinde yanıt zorunluluğu
Sosyal ağ sağlayıcı, “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın saklılığı nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi”ni gerektirecek içeriklere yönelik bireyler tarafından yapılacak müracaatlara, müracaattan itibaren en geç 48 saat içinde olumlu ya da olumsuz karşılık vermekle yükümlü olacak. Olumsuz yanıtlar gerekçeli olarak verilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, kendisine bildirilen içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi kararlarını uygulayacak. Ayrıyeten “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın kapalılığı nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi” müracaatlarına ait istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren Türkçe raporları 6 aylık periyotlarla BTK’ye bildirecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, Türkiye’deki kullanıcıların bilgilerini Türkiye’de barındırma tarafında gerekli önlemleri alacak.
BTK Lideri tarafından, toplumsal ağ sağlayıcıya “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın kapalılığı nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi” müracaatına 48 saat içinde yanıt vermemesi halinde 5 milyon lira, içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi kararlarını uygulamaması halinde ise 10 milyon lira idari para cezası verilecek.
Sosyal ağ sağlayıcılar hakkında “erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi” ile “gecikmesinde sakınca bulunan hallerde içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” kapsamında verilecek idari para cezaları 1 milyon lira, “erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi” ile “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” kapsamında verilecek isimli para cezaları ise 50 bin gün olarak verilecek. Kelam konusu ihlallerin 1 yıl içinde her bir tekrarında cezalar bir kat artırılarak uygulanacak.
Sosyal ağ sağlayıcılara 3 aylık süre
Hukuka karşıtlığı hakim yahut mahkeme kararı ile tespit edilen içeriğin toplumsal ağ sağlayıcıya bildirilmesi durumunda, bildirime karşın 24 saat içinde içeriği çıkarmayan yahut erişimi engellemeyen toplumsal ağ sağlayıcı, doğan ziyanların tazmin edilmesinden sorumlu olacak. Bu tüzel sorumluluğun işletilmesi için içerik sağlayıcının sorumluluğuna gidilmesi yahut içerik sağlayıcıya dava açılması kaidesi aranmayacak.
Bu düzenlemenin uygulanmasında toplumsal ağ sağlayıcının yükümlülükleri, içerik yahut yer sağlayıcısı olmasından doğan sorumluluk ve yükümlülüklerini ortadan kaldırmayacak.
Sosyal ağ sağlayıcılar, “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın saklılığı nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi” müracaatına 48 saat içinde karşılık verilmesi kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmek için 3 ay içinde gerekli çalışmaları tamamlayacak.
Sosyal ağ sağlayıcılar ayrıyeten “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın kapalılığı nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi” başvurusu uyarınca hazırlayacakları birinci raporlarını, 2021 yılının Ocak ayında BTK’ye bildirecek ve internet sitesinde yayınlayacak.
