Daha evvel YouTube’un gigabaytlarla ölçülen yüksek çözünürlüklü görüntüleri kendi bünyesinde nasıl barındırabildiğini merak ettiniz mi? Yani nasıl oluyor da biz bu kadar yüksek boyutlu evrakları çok yüksek kalitelerde anında izleyebiliyoruz? Karşılığı, YouTube’un görüntü sıkıştırma sürecinde.
YouTube’a yüklenen hiçbir görüntü orjinali boyutunda olmuyor. Platforma yüklenen her görüntü bir sıkıştırma sürecine tutuluyor ve boyutu önemli oranda ufaltılıyor. Bu oranı şöyle anlatalım: 10 GB boyutunda 30 dakikalık 4K görüntü muhtemelen 1,5 GB’a kadar düşürülebiliyor.
‘Arkadaş YouTube bu kadar sıkıştırma yapıyor da görüntü kalitesini bozmuyor mu?’ sorusu başınızda canlanmış olabilir. Yanıtımız evet, YouTube görüntülerin kalitesini düşürüyor. Lakin görüntülerin kalitesi her vakit orjinal görüntüye yakın oluyor. Yani YouTube’un bu noktada başarılı olduğunu söyleyebiliriz.
Peki YouTube’un kaliteyi ne kadar düşürdüğünü anlamak için bir yol var mı? Bunun karşılığı, 9,53 milyon aboneye sahip Marques Brownlee tarafından verildi. Marques, YouTube’un ne kadar kalite düşürdüğünü gözlemleyebilmek için çılgınca bir fikirle geldi: Tıpkı görüntüyü 1.000 defa yüklemek.
İlk görüntü:
Marques’in hazırladığı görüntü gördüğünüz üzere 30 saniyelik kısa bir görüntü. Pekala bu test nasıl ilerleyecek? Marques, YouTube’a yüklediği her görüntüyü YouTube’un sıkıştırdığı biçimde tekrar indirip yükleyecek, indirip yükleyecek, indirip yükleyecek ve bunu 1.000 kere tekrarlayacak. Birinci görüntünün kalitesi, yepyeni evraka nazaran epeyce uygun durumda.
İkinci görüntü:
İkinci görüntüde işler bozulmaya çoktan başlıyor. Marques, YouTube’a yüklediği birinci görüntüyü tekrar indirip YouTube’a attığında kalite birebir oranda bozuluyor üzere duruyor. Yani aslında bir işlemeye maruz kalmış görüntü, birebir işlemeye ikinci defa maruz kalıyor. Haliyle görülen tesir de artıyor. Pekala sonraki görüntülerde durum ne?
Beşinci görüntü:
Aynı süreç beşinci kere yapıldığında ikinci görüntüye nazaran çok fazla bir bozulma görülmüyor. Doğal ki görüntüde sertlik ve netlik azalmış üzere duruyor. Lakin genel manada çok derecede bir bozulmanın olduğunu söylemek çok güç.
Bu noktada Marques’in belirttiği kıymetli bir yere değinmekte yarar var. Görüntü kurgusuyla ilgilenenlerin de bileceği üzere her görüntü işlenirken ekranda kare kare kutucuklar görürüz. YouTube’un sürece algoritması, görüntü boyunca içeriği büyük oranda tıpkı kalan kutuları işlemeye olağan tutmuyor. Bu yüzden ilerleyen görüntülerde arkaplanın çok fazla değişmediğini fakat Marques’in ziyadesiyle değişime uğradığını göreceğiz.
Onuncu görüntü:
Bu görüntü ile birinci görüntüyü karşılaştırdığımız vakit ortaya çıkan büyük farkı görebiliriz. Marques’in yüz sınırları ve yüzünde bulunan ayrıntılar ortadan silinmiş. Ortaya çıkan bir öteki ayrıntı ise görüntünün sesi hakkında.
YouTube, her görüntü işleyişinde görüntüdeki sesi saniyede 2 kare olacak kadar ileri atıyor. Bu durum, görüntüyü birinci yüklediğimizde olağan ki farkedilmiyor. Lakin işlenmiş görüntüyü tekrar tekrar yükleyince saniyede 2 karelik gecikme 20 kareye yükseliyor.
Yirminci görüntü:
Neler oluyor bu türlü? Ses, dediğimiz sebepten ötürü doğal olarak kaymış. Lakin galiba bozulan tek şey senkronizasyon değil. Görüntünün kalitesi de önemli oranda bozulmuş. Görüntüde bir noktada Marques’in yüzünün bir anda özgün kaliteye döndüğünü görebiliyorsunuz. Olağan çabucak akabinde görüntü makus kalitesine geri dönüyor.
Ellinci görüntü:
Marques’in sesini geçtik, güya görüntüde boğuluyormuş üzere duruyor. Marques’in yüzü mor renge bürünüyor. Bu noktada bahsettiğimiz kare kare işlemeye dönmekte yarar var. Her görüntüde düşen kalite yüzünden piksel renkleri de birbiriyle misal hale dönüşüyor. Hasebiyle YouTube, birebir piksel renklerini sabitmiş üzere gördüğünden bozulmalar daha çok görülüyor.
Yüzüncü görüntü:
Videonun sesi artık 4 saniye kadar gecikiyor. Ses kalitesindeki bariz düşüşü de görmezden gelmemeliyiz. Bu ortada, şayet kare kare işlemenin hâlâ sonuçlarını göremediyseniz bu görüntü epeyce ülkü. Renkler giderek birbirine benziyor demiştik ya, işte bunu en çok burada fark edebilirsiniz. Marques’in eli hareket ettikçe ve beyaz arkaplan üzerinden geçtikçe, beyaz ve mor ortası bir renk o kısımda kalıyor.
İkiyüzüncü görüntü:
Videonun sesi tam sekiz saniye sonra geliyor. Görüntüde konuşan Marques ise aklımıza mükemmel animasyon projeleri getiriyor. Marques, güya bir süper çizimli bir animasyon sinemasında oynuyormuş üzere gözüküyor. Marques’in yüz sınırları büsbütün kaybolmuş durumda. Ayrıyeten görüntüdeki art planın hâlâ uygun durumda olduğunu söyleyebiliriz.
Beşyüzüncü görüntü:
Videoda bulunan tüm kontrast ve dataylar ortadan kalktı. Marques, artık her yeri mora boyayan bir şahsa dönüştü. Yalnız arkaplan tekrar bir bozulma göstermemiş. Geride bulunan tablolar orjinal görüntüye nazaran epeyce âlâ durumdalar.
Bininci görüntü:
Ve işte son! Görüntüde ses o kadar gecikmiş ki girmeyi unutmuş. Görüntünün kalitesi o denli bir düşmüş ki görüntüde insan olduğu bize daha evvel gösterilmese ortada hareket edenin insan olduğunu anlamayacağız. Bu ortada, kare kare işlemenin ‘işleyişini’, görüntünün artık görülebilir pikseller hale gelmesiyle çıplak gözle görebilirsiniz.
Marques’in bu testini kendi yorumlamasıyla izlemek isterseniz üstteki görüntüden izleyebilirsiniz. Test, genel manada YouTube algoritmasının görüntü sürece konusunda ne kadar güzel olduğunu bize gösteriyor. Bir görüntünün kalitesini büsbütün kaybetmesi için neredeyse 600 defa işlemeniz gerekiyor. Ayrıyeten görüntünün sesi kayma sorunu dışında kulağa pek anlaşılabilir geliyor.
Marques'in yaptığı testte yer alan tüm görüntüleri YouTube üzerinden izleyebilirsiniz. Kendisi, 1.000 görüntü yüklemek için özel oluşturduğu kanalın ilişkisini paylaştı. Marques'in 1.000 görüntülü test kanalına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
